De aanstelling van een minister van Migratie en Samenleven zou volgens de ACVZ een “blijk van erkenning [zijn] dat onze maatschappij een migratiesamenleving is” en zo zou ook een “op feiten en belangen gestoelde langetermijnvisie” kunnen worden ontwikkeld.

De ACVZ wijst op de huidige versnippering van het migratiedossier, waarvan onderdelen bij diverse ministeries en parlementaire commissies zijn ondergebracht: asiel bij Justitie & Veiligheid, arbeidsmigratie bij Sociale Zaken & Werkgelegenheid, situatie landen van herkomst bij Buitenlandse Zaken, inburgering bij Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, buitenlandse studenten bij Onderwijs, Cultuur & Wetenschappen.

Oplossingen voor deze deelonderwerpen zouden in samenhang moeten worden bedacht en uitgevoerd; een minister van Migratie en Samenleven zou de vraagstukken van migratie bij elkaar kunnen brengen en een integrale afweging kunnen maken over de “omvang en vorm van migratie die ons land nodig heeft en wenst”. Want: “migratie overkomt ons niet: migratie is maakbaar, zij het beperkt”, aldus de ACVZ.

De adviesraad geeft de minister drie concrete opdrachten mee:

• Zet in op weloverwogen arbeidsmigratie:   

Vanwege de vergrijzing van de Nederlandse bevolking kan het nodig zijn nieuwe groepen arbeidsmigranten aan te trekken, ook van buiten de EU. En de legale komst van arbeidsmigranten uit landen waar veel asielzoekers vandaan komen kan de druk op de EU-buitengrenzen verminderen. 
Ook voor statushouders in Nederland is een actiever arbeidsmarktbeleid nodig: teveel mensen hebben geen betaald werk.
 

• Zet in op een robuuste uitvoering van het asielbeleid:

De adviesraad pleit voor snelle en zorgvuldige asielprocedures: “Het belang van een goede en vooral mensgerichte uitvoering van overheidsbeleid kan nooit genoeg worden benadrukt. Dat geldt niet alleen voor uitvoeringsorganisaties zoals de Belastingdienst en het UWV maar evenzeer voor de IND.” De huidige “coronaluwte voor wat betreft asielaanvragen het afgelopen jaar” biedt volgens de ACVZ een “uitgelezen kans” om dat nu te realiseren. Daarvoor is stabiele financiering van IND en COA noodzakelijk, evenals het structureel achter de hand houden van opvangcapaciteit.
Terugkeer van afgewezen asielzoekers noemt de raad “cruciaal voor meer grip op migratie”. Om medewerking van landen van herkomst te verbeteren is een samenhangend asiel- en buitenlandbeleid nodig, ook in Europees verband.
 

• Zet in op samenleven als lokale opgave:

“Goede inburgering vergroot het draagvlak voor migratie.” De raad is kritisch over recente decentralisaties (WMO, participatiewet) en pleit ervoor gemeenten voldoende financiën en kennis te verschaffen om de inburgeringsopgave “echt goed te kunnen uitvoeren”. Het inburgeringsonderwijs moet aan landelijke kwaliteitseisen voldoen en onder toezicht van de Onderwijsinspectie komen te staan.
De raad adviseert te experimenteren met flexibele huisvesting en kleinschalige asielzoekerscentra, “waardoor asielmigranten sneller deel uit maken van de samenleving”.

Als in samenhang wordt ingezet op bovengenoemde drie opdrachten ontstaat migratiebeleid dat “door de samenleving gedragen wordt”, aldus concludeert de ACVZ.

Meer informatie:
https://www.adviescommissievoorvreemdelingenzaken.nl/publicaties/publicaties/2021/03/18/brief-aan-minister-van-migratie-en-samenleven