Europees Hof: strafbaarstelling illegaliteit in strijd met EU-recht - Nieuws

Europees Hof: strafbaarstelling illegaliteit in strijd met EU-recht


29 april 2011
Het Europees Hof van Justitie in Luxemburg heeft uitgesproken dat de strafbaarstelling van illegaliteit in strijd is met de Europese terugkeerrichtlijn. Volgens het Hof draagt strafbaarstelling en gevangenisstraf niet bij aan realisering van het doel van de richtlijn, nl. de terugkeer en verwijdering van illegale vreemdelingen. Het Hof acht een gevangenisstraf voor illegaal verblijf tevens in strijd met het beginsel van proportionaliteit.


De uitspraak heeft betrekking op een illegale vreemdeling die in Italië was veroordeeld tot één jaar gevangenisstraf, omdat hij het bevel Italië binnen 5 dagen te verlaten niet had opgevolgd. Het Hof van Beroep in Trento heeft vervolgens het Europees Hof gevraagd zich uit te spreken over de vraag, of de Europese 'terugkeerrichtlijn' (2008/115/EC) zich verzet tegen een nationale regeling die een illegaal verblijvende vreemdeling met gevangenisstraf bestraft, enkel en alleen omdat deze geen gehoor heeft gegeven aan het bevel het land te verlaten.

Het Hof wijst erop dat de terugkeerrichtlijn "beoogt om op basis van gemeenschappelijke normen een doeltreffend verwijderings- en terugkeerbeleid te ontwikkelen, zodat mensen op een humane manier, met volledige eerbiediging van hun grondrechten en waardigheid, teruggezonden kunnen worden."  Om die reden legt de richtlijn nauwkeurig de procedure en de volgorde vast van de verschillende, trapsgewijze zwaardere stappen die gevolgd moet worden bij de terugkeer van illegalen. Lidstaten mogen daarvan niet afwijken door strengere normen toe te passen: "Inzonderheid mogen die staten geen regeling toepassen, ook niet op strafrechtelijk gebied, die de verwezenlijking van de door een richtlijn nagestreefde doelstelllingen in gevaar kan brengen en deze haar nuttig effect kan ontnemen."

Strafbaarstelling en gevangenisstraf, zoals in deze zaak in Italië opgelegd, werken slechts contra-productief als het gaat om terugkeer. Iemand die eerst een gevangenisstraf moet uitzitten kan immers niet op hetzelfde moment terugkeren dan wel uitgezet worden.

Deze uitspraak zal ook gevolgen hebben voor de plannen van het Nederlandse kabinet om illegaal verblijf strafbaar te stellen. Onlangs nog liet de Europese Commissie zich hier kritisch over uit. Ook in Nederland is er een brede coalitie van vakbonden, burgelijke gemeenten, kerken en allerlei maatschappelijke organisaties die ageert tegen de voorgenomen strafbaarstelling van illegaal verblijf. Vanuit de Tweede Kamer zijn inmiddels vragen gesteld over deze uitspraak van het Europees Hof.


Op de eigen website van het Hof leest u hier de volledige tekst van het arrest van het Europees Hof van Justitie te Luxemburg, HVJ-EU C-61/11 d.d. 28 april 2011.
Dit zijn de kamervragen die Tofik Dibi (GL) hierover aan minister Leers heeft gesteld.
(Aanvullende informatie: de minister heeft de Tweede Kamer op 20 mei een 'uitstel-briefje' gestuurd omdat hij de vragen niet binnen de vereiste termijn kan beantwoorden.)

Terug