In heel Libië zijn uitbarstingen van geweld door elkaar bestrijdende milities; sinds de val van Qadhafi in 2011 ontbreekt een effectief centraal gezag. Als gevolg van de gevechten vielen er honderden burgerslachtoffers en raakten duizenden mensen ontheemd.

Religieuze minderheden zoals soefi’s, christen-bekeerlingen en atheïsten maar ook medewerkers van mensenrechtenorganisaties, journalisten en LHBTI’s lopen risico op ontvoering, detentie en marteling en executie.

Ten tijde van het uitkomen van het ambtsbericht in april opende militieleider Haftar een offensief op de hoofstad Tripoli. Begin juli werd een detentiecentrum gebombardeerd, waarbij zeker 44 doden en 130 gewonden zijn gevallen. In het centrum worden Afrikaanse vluchtelingen opgesloten die onderweg met een bootje naar Europa zijn onderschept door de Libische kustwacht, met steun van de Europese Unie.

De vorige staatssecretaris schreef in april aan de Tweede Kamer dat Nederland zich inzet “voor het verbeteren van de situatie van migranten in de Libische detentiecentra met als doel de uiteindelijke sluiting daarvan”. Sinds eind december 2017 heeft de UNHCR 3.300 kwetsbare vluchtelingen en asielzoekers geëvacueerd, veelal via buurland Niger; daarvan zijn 26 mensen naar Nederland hervestigd.

Als gevolg van het moratorium worden beslissingen in lopende en nieuwe asielaanvragen uitgesteld tot maximaal 21 maanden. Reeds uitgeprocedeerde Libische asielzoekers (met uitzondering van Dublin-claimanten en verdachten van oorlogsmisdaden, de zgn. 1F-zaken)  hoeven niet naar Libië terug te keren en hebben recht op rijksopvang. Een moratorium geldt voor zes maanden en kan één maal worden verlengd. Tegen het einde van de termijn moet de staatssecretaris dan nieuw landenbeleid formuleren.
 

Aanvulling 29 juli:  De instelling van het moratorium werd reeds op 1 juli 2019 door de verantwoordelijke staatssecretaris in een brief aan de Tweede Kamer bekendgemaakt. Zolang het besluit nog niet in de Staatscourant was gepubliceerd werden Libische asielzoekers, die zich vanwege het moratorium in Ter Apel kwamen melden, echter nog niet door het COA geaccepteerd voor rijksopvang. Pas op 26 juli verscheen het besluit in de Staatscourant, weliswaar "met terugwerkende kracht tot en met 1 juli", maar daar heeft de dakloze Libische asielzoeker die tussen 1 en 26 juli om rijksopvang heeft gevraagd natuurlijk niets aan...

Meer informatie:
Het actuele reisadvies van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken luidt:  "Reis niet naar Libië. De veiligheidssituatie in Libië is slecht. Er zijn gevechten tussen verschillende groepen door het hele land. Verblijft u toch in Libië? Verlaat dan het land."